فرید

آیه ای در قرآن است که طبرسی کلمه ای بهت انگیز در تفسیر آن آورده است! خود آیه برای اهلش کافی است!« و انذرهم یوم الحسرة اذ قضی الامر»1

طبرسی در تفسیر آیه این را می گوید: « آن روز، هر محسنی در حسرت است؛ هر مسیئی در حسرت است»2؛ عجب این است: هم خوبان در حسرت اند و هم بدان! آن کس که بد است ، در حسرت است که چرا خوب نشده. هر کس هم خوب است ، در هر مقامی است، او هم در حسرت است که می توانستم یک درجه بالاتر بروم، چرا نرفتم؟ می توانستم یک نفر دیگر هدایت کنم، چرا نکردم؟ این وظیفه عام.

اما وظیفه خاص؛ بعضی از امور مورد غفلت واقع شده است. تا وقتی که غفلت هست، عذر هست. اما اگر غفلت سر آمد، دیگر عذر مقبول نیست.

می دانید چرا ماه رمضان این گونه شده؟ این اثر از کجا پیدا شده؟ ریشه این اثر اینجا است:« شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن»3

شماها عمری درس خواندید، عوام نیستید، عده ای از شما از مدرسین مسلم درس خارج در حوزه مقدسه قم هستید، گذشته از آنها که مدرس سطوح عالیه هستند.وصف مشعر به علیت است، آن هم در کلام خدا.

————————————-

1-سوره مریم:39

2-تفسیر مجمع البیان، الطبرسی، ج6، ص 424

3-سوره بقره:185

مشاهده شده درکتاب نفس نفیس خاتمیت، اثر آیت الله خراسانی، ص256

حضرت آیت الله جوادی آملی :

شما در این ماه، کرامت بخواهید؛ زیرا خداوند آبروی انسان کریم را نمی ریزد و همیشه آن را حفظ می کند. کرامت وصف خاص فرشتگان است. فرشتگان، بندگان مکرمند، شما هم در کنار سفره کرامت دعوت شده اید؛ سعی کنید، کریم بشوید. کرامت، یعنی نزاهت از پستی و فرو مایگی؛ همه دستورات اسلام به انسان روح کرامت می بخشد چون از ناحیه خدای کریم آمده است. حضرت علی(ع) می فرماید:«من وجد ماء و ترابا ثم افتقر فابعد الله» ملت یا فردی که آب و خاک به اندازه کافی داشته باشد و محتاج دیگران شود خدا او را دور کند! این سخن دعوت به تولید و پرهیز از بیکاری است، حضرت، فرد یا گروه بیکار را نفرین می کند و به افراد، روحیه کرامت می بخشد.

در گفتگویی با آیت الله شبیری زنجانی:

اگر رفتار ما مشکلی داشته باشد به دینداری افراد آسیب وارد می شود

مردم عادی اعتقاداتشان را به وسیله اجتهاد در علوم دینی به دست نمی آورند، آنها اهل دور و تسلسل نیستند؛ بلکه به رفتار ما نگاه می کنند و اعتقاداتشان بر اساس سخن و عمل ما شکل می گیرد. مردم با توجه به اعتقادی که به روحانیت دارند، می گویند اینها در امور دین تحقیق کرده اند و رفتار اینها بر اساس دین است. رفتار ما را ملاک قرار می دهند لذا اگر رفتار ما مشکلی داشته باشد به دینداری افراد آسیب وارد می شود.

طلبه باید به دنبال کسب تقوا باشد تا هم خود را بسازد و هم با عمل خود جامعه را بسازد. طلبه بی تقوا زمینه ساز انحراف و بی تقوایی افراد در جامعه است. پس من و شما در این انحرافات دخیلیم و در برابر آن مسئولیم. یکی از عوامل بسیار موثر در رشد علمی ما مباحثه کردن  است. مباحثه کردن با درس خواندن و یا تدریس کردن متفاوت است. طلبه با مباحثه می تواند به جولان فکری و قوه اجتهاد برسد.

مشاهده شده در ویژه نامه تبلیغ

خظبه پیامبر در آغاز ماه مبارک رمضان:

« ای مردم ! ماه خدا با برکت، آمرزش و رحمت به سوی شما رو می آورد.این ماه برترین ماهها است.

روزهای آن برتر از روزهای یگر، و شبهای آن بهترین شبها است، لحظات و ساعات این ماه بهترین ساعات است.

ماهی است که به میهمانی خدا دعوت شده اید و از کسانی که مورد اکرام خدا هستند می باشید.

نفسهای شما همچون تسبیح، خوابتان چون عبادت، اعمالتان مقبول و دعایتان مستجاب است.

بنابراین با نیتهای خالص و دلهای پاک از خداوند بخواهید تا شما را در روزه داشتن و تلاوت قرآن در این ماه توفیق دهد، چرا که بدبخت کسی است که از آمرزش الهی در این ماه بزرگ محروم گردد.

با گرسنگی و تشنگی خویش در این ماه به یاد گرسنگی و تشنگی رستاخیز باشید، بر فقراء و بینوایان بخشش کنید، پیران خویش را گرامی دارید، به خردسالان رحمت آورید، پیون خویشاوندی را محکم سازید.

زبان هایتان را از گناه باز دارید، چشمان خویش را از آنچه نگاه کرنش حلال نیست بپوشانید،گوشهای خویش را از آنچه شنیدنش حرام است فرا گیرید بر یتیمان مردم شفقت و محبت کنید، تا با یتیمان شما چنین کنند…»

مشاهده شده در تفسیر نمونه،ج 1،ص635

اثر بهداشتی و درمانی روزه

در طب امروز و همچنین طب قدیم، اثر معجزه آسای« امساک» در درمان انواع بیماریها به ثبوت رسیده و قابل انکار نیست، کمتر طبیبی است که در نوشته های خود اشاره ای به این حقیقت نکرده باشد، زیرا می دانیم عامل بسیاری از بیماری ها زیاده روی در خوردن غذاهای مختلف است، چون مواد اضافی، جذب نشده به صورت مزاحم در نقاط مختلف بدن، یا چربی و قند اضافی در خون باقی می ماند، این مواد اضافی در لابه لای عضلات بدن در واقع لجنزارهای متعفنی برای پرورش انواع میکروبهای بیماری های عفونی است، و در این حال بهترین راه برای مبارزه با این بیماریها نابود کردن این لجنزارها از طریق امساک و روزه است!

روزه زباله ها و مواد اضافی و جذب نشده بدن را می سوزاند، و در واقع بدن را« خانه تکانی» می کند.

بعلاوه یک نوع استراحت قابل ملاحظه برای دستگاه های گوارشی و عامل موثری برای سرویس کردن آنها است، و با توجه به اینکه این دستگاه از حساس ترین دستگاه های بدن است و در تمام سال به طور دائم مشغول کار است، این استراحت برای آنها نهایت لزوم را دارد.

بدیهی است شخص روزه دار طبق دستور اسلام به هنگام«افطار» و « سحور» نباید در غذا افراط و زیاده روی کند، تا از این اثر بهداشتی نتیجه کامل بگیرد، در غیر این صورت ممکن است نتیجه بر عکس شود.

«الکسی سوفورین» دانشمند روسی در کتاب خود می نویسد:

«درمان از طریق روزه فائده ویژه ای برای درمان کم خونی، ضعف روده ها التهاب بسیط و مزمن، دملهای خارجی و داخلی، سل، اسکلیروز، روماتیسم، نقرس، استسقاء، نوراستنی، عرق النساء، خراز(ریختگی پوست)، بیماری های چشم،مرض قند، بیماری های جلدی، بیماری های کلیه، کبد و بیماری های دیگر دارد.معالجه از طریق امساک اختصاص به بیماری های فوق ندارد، بلکه بیماری هائی که مربوط به اصول جسم انسان است و با سلولهای جسم آمیخته شده همانند: سرطان سفلیس، سل و طاعون را نیز شفا می بخشد»

در حدیث معروفی پیغمبر(ص) اسلام می فرماید:«صوموا تصحوا» « روزه بگیرید تا سالم شوید»

و در حدیث معروف دیگر نیز از پیغمبر(ص) رسیده است« المعدة بیت کل داء و الحمیة راس کل دواء»: « معده خانه تمام دردها است و امساک بالاترین داروها»(بحارالانوار،ج14)

مشاهده شده در تفسیر نمونه، ج1

اثر اجتماعی روزه

بر کسی پوشیده نیست، روزه درس مساوات و برابری در میان افراد اجتماع است، با انجام این دستور مذهبی، افراد متمکن هم وضع گرسنگان و محرومان اجتماع را به طور محسوس در می یابند، و هم با صرفه جویی در غذای شبانه روزی خود می توانند به کمک آنها بشتابند.

البته ممکن است با توصیف حال گرسنگان و محرومان، سیران را متوجه حال گرسنگان ساخت، ولی اگر این مساله جنبه حسی و عینی به خود بگیرد اثر دیگری دارد، روزه به این موضوع مهم اجتماعی رنگ حسی می دهد، لذا در حدیث معروفی از امام صادق(ع) نقل شده که «هشام بن حکم» از علت تشریع روزه پرسید، امام(ع) فرمود:« روزه به این دلیل واجب شده است که میان فقیر و غنی مساوات برقرار گردد، و این به خاطر آن است که غنی طعم گرسنگی را بچشد و نسبت به فقیر ادای حق کند، چرا که اغنیاء معمولا هر چه را بخواهند برای آنها فراهم است، خدا می خواهد میان بندگان خود مساوات باشد، و طعم گرسنگی و درد و رنج را به اغنیاء بچشاند تا به ضعیفان و گرسنگان رحم کنند»

اگر کشورهای ثروتمند جهان چند روز را در سال روزه بدارند و طعم گرسنگی را بچشند باز هم این همه گرسنه در جهان وجود خواهد داشت؟!

ادامه دارد

روزه ابعاد گوناگونی دارد، و آثار فراوانی از نظر مادی و معنوی در وجود انسان می گذارد، که از همه مهمتر« بعد اخلاقی» و فلسفه تربیتی آن است. از فوائد مهم روزه این است که روح انسان را « تلطیف »، و اراده انسان را « قوی»، و غرائز او را « تعدیل» می کند.

روزه دار باید در حال روزه با وجود گرسنگی و تشنگی از غذا و آب و همچنین لذت جنسی چشم بپوشد، و عملا ثابت کند که او همچون حیوان در بند علف نیست، او می تواند زمام نفس سرکش را به دست گیرد، و بر هوسها و شهوات خود مسلط گردد.

در حقیقت بزرگترین فلسفه روزه همین اثر روحانی و معنوی آن است، انسانی که انواع غذاها و نوشابه ها در اختیار دارد و هر لحظه تشنه و گرسنه به سراغ آن می رود، همانند درختانی است که در پناه دیوارهای باغ بر لب نهرها می رویند، این درختان ناز پرورده، بسیار کم مقاومت و کم دوامند، اگر چند روزی آب از پای آنها قطع شود پژمرده می شوند، و می خشکند.

اما درختانی که از لابه لای صخره ها در دل کوه ها و بیابان ها می رویند و نوازشگر شاخه هایشان از همان طفولیت طوفان های سخت، و آفتاب سوزان، و سرمای زمستان است، و با انواع محرومیتها دست به گریبانند، محکم و با دوام و پر استقامت و سخت کوش و سخت جاننند!

روزه نیز با روح و جان انسان همین عمل را انجام می دهد و با محدودیت های موقت به او مقاومت و قدرت اراده و توان مبارزه با حوادث سخت می بخشد، و چون غرائز سرکش را کنترل می کند بر قلب انسان نور وصفا می پاشد.

خلاصه روزه انسان را از عالم حیوانیت ترقی داده و به جهان فرشتگان صعود می دهد.

ادامه دارد