فرید

برگی از یک زندگی

همسر شهید آیت الله دکتر بهشتی می گوید: او خیلی رعایت حال مرا می کرد. اوایل انقلاب یک وقت می شد که به خاطر تراکم کارها، مهمانانی سرزده به خانه ما می آمدند. در این گونه موارد، سر راه برای مهمان ها غذای آماده می گرفت که من به زحمت نیفتم. به رغم خستگی زیاد، همیشه شاداب و سر حال وارد خانه می شد؛ اول با من و بعد با همه بچه ها احوالپرسی می کرد و بعد از من می پرسید:« امروز چه کردید؟ مشکلی پیش نیامد؟ کمکی از دستم بر می آید؟ بچه ها در کارهای خانه کمکتان کرده اند؟» بعد هم می گفت:« بچه ها که هستند؛ بدهید کارها را تا جایی که می توانند، انجام بدهند. شما خودتان را به زحمت نیندازید» او دائم به بچه ها توصیه می کرد که رعایت حال مرا بکنند و در کارها کمکم کنند که به زحمت نیفتم. بعد از انقلاب و پس از شروع ترورها، اتاقی را در منزل برای محافظان در نظر گرفته بودیم و تهیه غذای آنها به عهده ما بود. او بلافاصله کسی را برای انجام آن امور استخدام کرد تا من به زحمت نیفتم. هر وقت هم مریض می شدم، همه کارهایش را خودش انجام می داد و از من پرستاری می کرد و حتی گاهی غذا هم می پخت. هرگز به یاد ندارم حتی یک کلمه تحقیر آمیز به من گفته باشد. او هر ماه ده درصد حقوقش را به من می داد و می گفت:« خانم! این غیر از مخارج خانه است و به شما تعلق دارد. هر جور که دوست دارید، خرج کنید.» او می دانست که من به بسیاری از امور مقید هستم و ممکن است بعضی از چیزهایی را که می خواهم، از خرج خانه نخرم و به همین دلیل این پول را در اختیار شخص من قرار می داد.

مشاهده شده در اخلاق خانواده ، اثر زهرا آیت اللهی، ص128

حضرت آیت الله جوادی آملی :

شما در این ماه، کرامت بخواهید؛ زیرا خداوند آبروی انسان کریم را نمی ریزد و همیشه آن را حفظ می کند. کرامت وصف خاص فرشتگان است. فرشتگان، بندگان مکرمند، شما هم در کنار سفره کرامت دعوت شده اید؛ سعی کنید، کریم بشوید. کرامت، یعنی نزاهت از پستی و فرو مایگی؛ همه دستورات اسلام به انسان روح کرامت می بخشد چون از ناحیه خدای کریم آمده است. حضرت علی(ع) می فرماید:«من وجد ماء و ترابا ثم افتقر فابعد الله» ملت یا فردی که آب و خاک به اندازه کافی داشته باشد و محتاج دیگران شود خدا او را دور کند! این سخن دعوت به تولید و پرهیز از بیکاری است، حضرت، فرد یا گروه بیکار را نفرین می کند و به افراد، روحیه کرامت می بخشد.

در گفتگویی با آیت الله شبیری زنجانی:

اگر رفتار ما مشکلی داشته باشد به دینداری افراد آسیب وارد می شود

مردم عادی اعتقاداتشان را به وسیله اجتهاد در علوم دینی به دست نمی آورند، آنها اهل دور و تسلسل نیستند؛ بلکه به رفتار ما نگاه می کنند و اعتقاداتشان بر اساس سخن و عمل ما شکل می گیرد. مردم با توجه به اعتقادی که به روحانیت دارند، می گویند اینها در امور دین تحقیق کرده اند و رفتار اینها بر اساس دین است. رفتار ما را ملاک قرار می دهند لذا اگر رفتار ما مشکلی داشته باشد به دینداری افراد آسیب وارد می شود.

طلبه باید به دنبال کسب تقوا باشد تا هم خود را بسازد و هم با عمل خود جامعه را بسازد. طلبه بی تقوا زمینه ساز انحراف و بی تقوایی افراد در جامعه است. پس من و شما در این انحرافات دخیلیم و در برابر آن مسئولیم. یکی از عوامل بسیار موثر در رشد علمی ما مباحثه کردن  است. مباحثه کردن با درس خواندن و یا تدریس کردن متفاوت است. طلبه با مباحثه می تواند به جولان فکری و قوه اجتهاد برسد.

مشاهده شده در ویژه نامه تبلیغ

در گفتگو با مرحوم آیت الله انصاری شیرازی:

طلبه ها به هنگام تبلیغ و در غیر آن باید همان گونه باشند که حضرت عیسی(ع) فرمود، تا مردم با معاشرت با آنها هدایت گردند. شاگردان حضرت عیسی (ع) سوال کردند: با چه کسانی معاشرت داشته باشیم؟حضرت عیسی(ع) در جواب فرمودند:« با سه دسته معاشرت نمایید:کسی که دیدنش شما را به یاد خدا بیاندازد، گفتارش بر علم شما بیافزاید، و کردارش شما را به آخرت تشویق نماید»

بنابراین طبق روایت بالا یک روحانی باید سه خصوصیت و ویژگی داشته باشد:

1- روحانی باید طوری باشد که دیدنش انسان را به یاد خدا بینددازد، البته نه به این معنا که اهل تظاهر یا ذلت نفس باشد و بخواهد با این کارها جلوه گری  کند؛ چرا که میان تواضع و ذلت نفس تفاوت است و مومن نباید هیچ گاه ذلت نفس باشد، بلکه باید به گونه ای رفتار کند که دیدن و رفت و آمد مردم با او برایشان موعظه و پند و انرز باشد.

اگر مردم ببینند که لباس و زندگی یک روحانی تجملاتی نیست؛ این تبلیغ عملی و بهترین نوع تبلیغ محسوب می شود و تاثیرش بسیار زیاد است. به عنوان نمونه اگر کسی مرحوم آیت الله العظمی بروجردی(ره) یا امام خمینی(ره) را می دید، به یاد خدا می افتاد و تاثیر عمیقی در هدایت او داشت.

2- روحانی به محض اینکه زبانش گویا شد،باید از زبان خودش استفاده نماید و کلمات و سخنان مفیدی را برای مردم بیان نماید تا مردم از آن استفاده کنند؛ خواه در مسائل اعتقادی، فقهی و اخلاقی باشد و خواه در مسائل فرهنگی و اجتماعی. مبادا اگر جای مهمی سخنرانی کردند، نام سیدالشهداء را فراموش نمایند که روضه خوان امام حسین(ع) بودن باید باعث افتخار باشد.

3- اهل علم باید طوری رفتار کنند که مردم به عالم آخرت رغبت بیشتری پیدا کنند، چند نمونه از این رفتار از این قرار است:

روحانیت باید در شادی، غم، گرسنگی و سیری با مردم شریک باشد. حتی باید از غذای مباح و حلال هم به اندازه استفاده کند، چرا که مردم توقع ندارند یک روحانی حتی غذای مباح و حلال را هم بیش از اندازه بخورد، یا این که غذایی بهتر از غذای معمولی آنها بخورد. طلبه باید ستش برای انفاق به مردم باز باشد تا مبادا کسی در اجتماع از روحانیت آزرده خاطر بشود.امروزه مردم توقع ندارند که طلبه با پای خود به مجالسی برود که رضای خدا در آن نیست.

به هر حال طلبه باید این سه صفت را داشته باشد تا مردم به دین علاقه مند شوند. سرمایه روحانیت و حوزه های علمیه ، علم و تقوا است نه مال و جاه و مقام.بنابراین باید تبلیغ را از خودمان شروع کنیم و ابتدا به تهذیب خودمان بپردازیم و پس از آن به دیگران سرایت دهیم. اگر یک روحانی، عالم و با تقوا شد، آن وقت اجتماع به او گرایش پیدا می کند.

مشاهده شده در ویژه نامه تبلیغ، ش22،ص 49